Arxivshunoslik

“Biz Buxoro shahri tevaragidagi so‘lim go‘shalardan birida to‘xtadik. Bu yerni Fatxabod deb atar ekanlar. U yerda shayx darvesh Sayfiddin al-Boxarziyning qabri bor edi. Sayfiddin Boxarziy bosh avliyolardan bo‘lgan. Vaqf egasiga juda katta mulk qarashli bo‘lib, undan keladigan foydadan ziyoratchilar boqilgan. Uning shayxi Boxarziyning nabirasi Yaxyo al-Boxarziy (Ibn Batutuni-R.A.) kutib oldi. U bizlarni o‘z qadrdonidek qarshi oldi. Tunni kunga ulab suhbat qurdik. U shaharning obro‘li kishilarini chaqirib, u yerda kitobxonlik qilindi, kitobni chiroyli ovoz (qiroat) bilan o‘qidilar. Ular turkcha va forscha o‘qidilar. Biz u yerda tunni mo‘jiza bilan o‘tkazdik. Men u yerda “shariat sadri unvoni bilan ataluvchi olim huquqshunosni ko‘rdim” 

Ибн Баттута. Саёҳатнома. Масъул муҳаррир ва муқаддима муаллифи Н.Иброҳимов. Тошкент: Шарқ. 2012. –B. 366-367. 

"Murashu xonadoni arxivi bitta xonadan topilgan, shuning uchun to‘liq nashr qilingan. Hammasi bo‘lib, 730 ta taxtacha (taxtacha). Ularning aksariyati juda yaxshi saqlangan. Shu kungacha asosiy ko‘pchiligi nashr qilingan. Ular o‘nlab kotiblar tomonidan juda toza va mayin pishitilgan loyga yozilgan. Taxtachalar Nippur va atrofdagi viloyatlarda yozilgan. Ularda 200 dan ortiq aholi punktlari tilga olinadi. Aksariyat matnlar Artakserks I va Doro II davri bilan sanalashtirilgan"
Is’hoqov Mirsodiq Mirsultonovich, Alimova Rahima Ruskulovna. Arxivshunoslik. Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, 2020.  

"Arxiv hujjatlaridan ko‘rish mumkinki, xonning davlat apparati tomonidan mehnatkash xalq ommasini talash orqali yig‘ib olingan pullar, xon va uning yaqin kishilari tomonidan faqat kayf-safo va aysh-ishrat qilish uchun sarflangan. Juda zarur jamiyat ehtiyojlariga nihoyatda kam pul sarflangan. Shunisi xarakterliki, xarajat daftarlarida bunday maqsadlar uchun qilingan xarajatlar deyarli uchramaydi"

Йўлдошев М.Й. XIX аср Хива давлат ҳужжатлари. – Т.: Фан, 1960. – Б. 13. 

"Bu o‘rinda koreys yozuvining yaratilish tarixini hozir VII-VIII asrlar bilan bog‘liq deb isbotlangani madaniy ta’sirlarning qadimiy ildizlarini bilish ma’nosida muhim yangilikdir. Koreys alifboli yozuvi Koguryo, Pekche, Shilla (Silla) davlatchilik bosqichlaridan keyin bir necha asr Xitoyning siyosiy va madaniy ta’sirini zo‘rma- zo‘raki singdirishga urinishlar tufayli hayotga joriy etilishi qiyin bo‘lgan. Biroq, Koryo va Choson qirolliklari davrida, xususan, Koreyani kuchli mustaqil davlatga aylantirish yo‘lida katta islohot ishlarini amalga oshirgan qirol Sechjon (1418 1450) davrida koreys yozuvini yanada mukammallashtirib, 28 harfli alifbo sifatida maxsus buyruq bilan joriy etildi" 

Is’hoqov Mirsodiq Mirsultonovich, Alimova Rahima Ruskulovna. Arxivshunoslik. Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, 2020. – B 23.

"Yozuv tarixida harf – tovush, ya’ni bir harf bir tovush birligini ifoda etadigan shartli belgilar tizimi – alifbo paydo bo‘lgunicha inson nutqining tabiatini tushuna borish barobarida yozuvning “belgi-jumla”, “belgi-so‘z”, “belgi-bo‘g‘in” va nihoyat, belgi-tovush kabi murakkab izlanishlar bosqichlari bo‘lib o‘tgan. Ayni harf-tovush, bir belgiga bir fonema to‘g‘ri keladigan yozuv bu sohadagi kashfiyot chilikning yuksak bosqichi hisoblanadi"

Is’hoqov Mirsodiq Mirsultonovich, Alimova Rahima Ruskulovna. Arxivshunoslik. Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti, 2020. – B 21.

"Ahmoniylar salatanatida amal qilgan oramiy yozuvli va oramiy tilli hujjatchilik arxivlari saltanatning g‘arbiy qismiga taalluqli bo‘lib, bizning mavzuimizdan tashqaridadir (bular Elefantin arxivi - mil. avvalgi V asr, Suza arxivi - mil av. VI asr, Persepol arxivi - mil.av. V asr va boshqalar)"

Дандамаев М.А, Луконин В.А. Культура и экономика Древнего Ирана. –М., 1980; Дьяконов И.М. Люди города Ура. –М., 1990.